Іс-шараны ForteBank және австриялық Raiffeisen Bank International AG өткізді

#### Форум комплаенс саясатын дамытуға, санкциялық тәуекелдерге және қаржы институттарын жаңа геосаяси шындыққа бейімдеуге қатысты өзекті мәселелерді талқылау үшін әртүрлі елдерден 190-нан астам қатысушының басын қосты.
Іс-шараға бірқатар Еуропа елдерінің, Армения, Грузия, Қазақстан, Қырғызстан, Өзбекстан елдерінің реттеуші органдарының, орталық банктерінің, халықаралық даму институттарының, экспорттық-кредиттік агенттіктерінің, коммерциялық банктерінің өкілдері, сондай-ақ бизнес-ортаның өкілдері қатысты.

**ForteBank-тің басқарушы директоры Алия Есжан форумның ашылуын былай бастады**: «Санкциялар сыртқы саясат құралы ретінде бизнеске қатты әсер етеді. Соңғы жылдары олар экономикалық ландшафтты айтарлықтай өзгертті және нақты бір елдерге ғана емес, сонымен қатар бүкіл әлемдік сауда қатынастары жүйесіне әсер етті. Бұл тұрғыдан алғанда, банктердің, даму институттарының және реттеушілердің рөлі ерекше. Жаңа талаптарға бейімделудің күрделілігі күш-жігерді үйлестіруді, тәжірибе алмасуды және инновациялық шешімдерді әзірлеуді талап етеді. Бүгінгі таңда біз өңіріміздегі сауданы қаржыландырудың әлемдік нарығының барлық қатысушыларын толғандыратын мәселелерді талқылауға арналған алаңды ұсынамыз, оның ішінде экономиканың нақты секторы – бизнес өкілдеріне реттеуші органдар мен шетелдік корреспондент-банктерден тікелей жауап алудың бірегей мүмкіндігін ұсынып отырмыз».

**Raiffeisen Bank International AG институционалдық клиенттермен жұмыс жөніндегі басшысы Кристиан Ноль** геосаяси жағдай күрделі күйінде қалып отырғанын, бірақ соған қарамастан бизнестің тұрақты дамуын қолдау тәуекелдерді басқаруға кешенді көзқарас, озық технологияларды енгізу, біліктілігі жоғары мамандарды тарту арқылы мүмкін болатынын атап өтті. «Біздің басты міндетіміз – тәуекелдерді азайту және бизнестің тұрақтылығын сақтаудың жолдарын табу. Реттеуші органдар мен банктер жаңалықтарға, жаңадан қалыптасқан құбылыстарға бейімделе білу керек және проблемаларды дұрыс шешуге ден қоя отырып, бұл мәселелерге стратегиялық тұрғыдан келулері керек. Бірақ кешегі сайлау нәтижелерінің негізінде геосаяси жағдай бірнеше жыл немесе ай ішінде өзгеруі мүмкін».

**«ForteBank» АҚ-ның бас комплаенс-бақылаушысы Айгерим Омарова** банктің ішкі комплаенс саясаты, сондай-ақ халықаралық стандарттар мен талаптардың күнделікті қызметке әсері туралы баяндады. Ол клиенттер мен серіктестердің халықаралық талаптарға сәйкестігін тұрақты түрде тексеру комплаенс қызметі жұмысындағы маңызды аспект болып табылатынын атап өтті. Банк клиенттердің қызметіне және олардың операцияларына мониторинг жүргізеді және баға береді, клиенттердің юрисдикциясы мен бенефициар меншік иелерін үнемі тексеріп отырады. Халықаралық мәмілелерді жүргізу кезінде халықаралық келісімшарттардың талаптары мен тауарларды жеткізу тізбегі талданады. Оның айтуынша, банк 2022 және 2023 жылдармен салыстырғанда валюталық келісімшарттар көлемінің оң динамикасын сақтап отыр, бірақ агрессивті өсім жоқ. 2024 жылдың қазан айының басында олардың жалпы саны 30 мыңға жуық болды, жыл соңына дейін тағы 12 мыңға өседі деп күтілуде. Айгерим Омарова атап өткендей, өсім банктің әртүрлі аймақтармен және елдермен жұмыс істеуде клиенттердің ішкі қажеттіліктерін ойдағыдай қанағаттандыруымен байланысты.
Комплаенс тексерулердің артуына қарамастан, ForteBank клиенттер мен серіктестердің тексерулерге сеніммен қарауы және меншік құрылымдарын, сондай-ақ халықаралық келісімшарттардың талаптарын ашық түрде көрсетуі жағынан оң үрдісті байқап отыр. Өз тарапынан банк клиенттік сервистің жоғары деңгейін қамтамасыз етеді, банктің де, клиенттеріміздің де операцияларының күмәнсіз екеніне кепілдік бере отырып, клиенттердің мәмілелерінің халықаралық талаптарға сәйкестігін тексереді.
«Реттеуші органдардың банктерді және санкциялық тәуекелдерді басқарудағы рөлі» панельдік сессиясы аясында Грузия, Өзбекстан және Қазақстанның реттеуші органдарының өкілдері елдердегі қаржылық тұрақтылықты қамтамасыз ету үшін қабылданған тәжірибе мен заңнамалық шараларды талқылады.

**Қазақстан Республикасының Қаржы нарығын реттеу және дамыту агенттігі төрағасының бірінші орынбасары Нурлан Абдрахманов** мынадай мәлімдеме жасады: «Көпшіліктің осындай іс-шара мен талқылау тақырыбын күткені анық. Бұл тәжірибе мен пікір алмасу үшін жақсы алаң деп ойлаймын. Біз бұл мәселелерді қалай шешуге болатынын түсінуіміз керек. Қаржылық тұрақтылықты сақтауды бірінші орынға қоямыз, екінші жағынан, банктер халықаралық сауданы қолдауы керек. Барлық халықаралық талаптарды сақтау және тәуекелге ұшырамау өте маңызды, өйткені санкциялар енгізілсе, екінші және үшінші дәрежелі санкциялардың орын алу қаупі бар. Менің ойымша, еліміздегі барлық банктер халықаралық талаптарды сақтайды, банктер арасында және реттеуші органдармен, соның ішінде шетелдік реттеушілермен тиісті деңгейде қарым-қатынас орнатылған. Біз жағдайды тұрақты түрде бақылап отырамыз». 
Панельдік сессиялар аясында RBI өкілдері кейстерімен және тәжірибелерімен бөлісті, сонымен қатар қатысушылардың сұрақтарына жауап берді.
Сондай-ақ форумға қатысушылар геосаяси турбуленттілік пен санкциялардың жалғасатынын, бизнестің табысты дамуы көбінесе компаниялар мен банктердің өзгермелі жағдайларға тез бейімделу қабілетіне байланысты болатынын атап өтіп, алдағы жағдай туралы өз ойларын ортаға салды.


Алматыда «Өзгерістерге толы әлемде бизнесті жүргізу» халықаралық форумы өтті

Ол Бекжан Пірматовтың орнына келді

![Куанышев_1 1.png](https://main.storage-object.pscloud.io/Kuanyshev_1_1_00ca9e5a58.png)

«ForteBank» АҚ Директорлар кеңесі бүгінгі отырыста Банк Басқармасының төрағасы Бекжан Пірматовтың өкілеттігін мерзімінен бұрын тоқтату туралы өтінішін қанағаттандырды. «ForteBank» АҚ Басқармасының жаңа төрағасы болып бұған дейін Банктің Директорлар кеңесінің құрамына кірген Талғат Қуанышев тағайындалды. Бекжан Пірматов «Верный Капитал» компаниялар тобының құрамына басқа жұмысқа ауысады.

Банктің мажоритарлы акционері Болат Өтемұратов өз сөзінде: «ForteBank дамуына қосқан нәтижелі үлесі үшін Бекжан Пірматовқа алғыс білдіремін. Ол басқарған 2,5 жылдың ішінде Банк нарықтағы өз орнын нығайтты, атап айтқанда банктің кредиттік қоржыны 2 еседен астам ұлғайды, ал халықаралық рейтингтері жоспарға сәйкес өсті. Forte бөлшек бизнесті ғана емес, сонымен қатар шағын және орта бизнес және корпоративтік бизнес сегменттерін дамыта отырып, өзінің әмбебап моделін сақтап келеді»,- деді. 

Банктің жаңа басшының тағайындалуына қатысты өз пікірін білдірген Болат Өтемұратов, «Қазіргідей күрделі макроэкономикалық және геосаяси жағдайда ForteBank барлық сын-қатерге сәтті төтеп беріп қана қоймай, дамудың жаңа кезеңіне көтерілуі үшін, Талғат Қуанышев қаржы секторындағы өзінің мол басқару тәжірибесін пайдаланатынына сенімдімін», -деді. 

Талғат Қуанышевтің Қазақстанның қаржы секторында 30 жылдық жұмыс тәжірибесі бар. Ол «АТФБанк» АҚ, «Банк Kassa Nova» АҚ, «АТФ Лизинг» АҚ және «ForteBank» АҚ сияқты қаржы институттарын табысты басқарған. 

«Мен келешекке үлкен сеніммен қараймын және бәріміз бірлесіп ForteBank-ті дамыту жолында жаңа тараудың бетін ашатынымызға күмәнім жоқ. Біздің күш-жігеріміз озық технологияларды енгізуге, банктің қаржылық көрсеткіштерін нығайтуға және клиенттерімізге қызмет көрсету сапасын арттыруға бағытталатын болады», - деді «ForteBank» АҚ Басқарма төрағасы Талғат Қуанышев.

<Typography variant="Text4Regular">Т. Куанышев Банк Басқармасының Төрағасы лауазымына Қазақстан Республикасының уәкілетті органы тарапынан келісім алынған күннен бастап кіріседі.</Typography>

Талғат Қуанышев «ForteBank»АҚ  Басқармасының төрағасы болып тағайындалды

Алаяқтармен күрес: банктегі ақшасынан айырыла жаздаған адамдардың басынан өткені

Технология қарыштап дамығанымен, өкінішке қарай, бүгіндері сонымен байланысты алаяқтық жағдайлары да жиілей түсуде. Бұл арадағы іс-қимыл жағдайлары өте ұқсас, ал шығындар көлемі сан миллионға айналып шыға келуі ықтимал. Мұндай алаяқтықтың алдын ала жолын кесуге болады, егер қоңырау шалған адаммен арадағы әңгімені кілт үзсеңіз немесе банкке хабарласып, басыңыздан өткен жағдайды баяндап берсеңіз.

Бүгінгі мақаламызға ақшасынан айырылып қала жаздаған банк тұтынушыларының басынан өткен жағдайлары арқау. Сондықтан онымен танысып қана қоймай, тамыр-таныстарыңызбен де бөлісе отырыңыздар. Сонда қоғам алаяқтардың қалай әрекет ететінін жақсы түсініп, алдын ала қам жасай алады. Мәселен, ForteBank осындай жағдайға тап болған тұтынушыларына қалай көмектескенін айтып берді. Сондай-ақ бұл мақалада жалпы филиалдардағы менеджерлерге бастан өткен оқиғаны айна-қатесіз жеткізу неге маңызды екенін түсіндіре кететін боламыз.

**Гипноз және 7 млн теңге**

Бүгінгі таңда банк қызметкерлеріне тұтынушыға сауатты қызмет көрсетіп қана қоймай, психолог болуына да тура келіп жатады. Мәселен, бірде Forte банктің тұрақты клиенті бөлімшеге келіп, депозитте жатқан барлық ақшасын шұғыл шешу керектігін айтқан, онда да анау-мынау емес, бақандай 7 млн теңгені. Оның үстіне тұтынушы гипнозға түскендей өзін біртүрлі ұстаған. Ол қатты қобалжып, телефонмен сөйлесіп, менеджердің әдеттегі сұрақтарына жауап бермеген, тек "ақшамды бер" дей берген. Соның алдында ғана оның ұлы банкке қоңырау шалып, әкесі телефонға жауап бермей жатқанын және оның басқа банктегі депозиттен ақша шешкенін ескерткен.
Банк қызметкерлері "техникалық ақаулар орын алды" деген желеумен депозитті уақытша бұғаттауға мәжбүр болды. Ал бұл уақыт клиенттің туыстарының банк бөлімшесіне келіп жетуі үшін жақсы жағдай тудырды. Олар өз кезегінде ер адамды сабырға шақырып, қоңырау шалып жатқан алаяқтар екенін және өздеріне ешқандай қауіп төніп тұрмағанын айтты. Міне, осыдан кейін ғана тұтынушы телефонды үстел үстіне қойып, бұған дейін киберқылмыскерлердің ықпалында болғанын бір-ақ ұқты.

**Миллионды айтып, бопсалау**

Алаяқтардың тұзағына әркімнің түсу қаупі бар, әсіресе қылмыскерлер оның жақындарына, достарына немесе банктегі жинағына қауіп төніп тұрғанын айтып, есін шығарса. Қостанай қаласының тұрғыны осындай жағдайға тап болған. Ол 3 миллион теңге несие тіркетіп, оны үшінші тұлғалардың шоттарына аудару үшін Forte бөлімшесіне бас сұғады. Тұтынушы пәтерін жөндеу үшін қаражат керек екенін айтқанына қарамастан, банк қызметкерлері бұл арада бір шикілік барын аңғарады. Сөз барысында оған өзін Ұлттық банк пен полиция қызметкерлері ретінде таныстырған адамдар қоңырау шалғаны белгілі болды. Олар оның атына несие рәсімделіп жатқанын айтып сендіріп, ақшасын жаңа несие алу арқылы "қорғауды" ұсынған. Банк менеджерлері бұл алаяқтар екенін айтып, жағдайды жақсылап түсіндіріп, несиені алдыртпаған. Соның арқасында өзгелер үшін тұтынушы қарызға белшесінен батпады.

**Махаббат па, ғадауат па?**

Алаяқтар адамға жақын сезім - махаббатты да ұтымды пайдаланады. Иә, қалай дейсіз бе? Мысалы, қарағандылық келіншек Қазақстанға тезірек жетуі үшін жолына деп сүйіктісіне ақша аудару мақсатында Forte филиалы қызметіне жүгінген. Бірақ ол ұсынған шетел ел азаматының реквизиті емес Қазақстан тұрғынынікі болып шықты. Менеджер егер ақша шынымен де шетелдік азаматқа жолдануы керек болса, онда реквизиттер де сол шет елдікі болуы керектігін түсіндірді. Сөйтсе келіншектің ер адаммен танысу сайтында танысқаны және оның жекелей кездесу үшін Қазақстанға келгісі келетіні белгілі болды. Бірақ билет алуға  ақшасы жоқ екенін айтқан ол сүйіктісінен қарызға ақша бере тұруды сұрапты. Жеме-жемге келгенде менеджерлер оған ақша жібере алатынын, бірақ ол шетелдік күйеу жігітке емес, қазақстандық банктегі бір шотқа түсетінін, содан кейін оған алаяқтар малданатынын жеткізді. Расында, бейтаныс адамға ақша жібермеуге тырысу керек, тіпті "күйдім-жандым, сүйдім" деп ант берсе де. Шындығында, ол сіздің ақшаңызға көз тіккен алаяқ болып шығуы мүмкін. 

**Банктен тыс жердегі оқиға**

Тек банкте ғана емес, одан тыс жерлерде де Forte менеджерлері адамдарға көмектесуге тырысады. Бірде жұмыстан кейін Екібастұздағы Forte банктің кассирі дүкенге бас сұғады. Ол әрі-сәрі сатушылардан әріптестерінің бірі дәретханаға кіріп, есігін тарс бекітіп алғанын, сырттағыларға жауап қатпағанын естиді. Бастысы, оған телефон арқылы біреулер хабарласқан. Банк қызметкері бірден қоңырау шалған алаяқтар екендігіне күдіктеніп, өз көмегін ұсынады. Ол бірден полицияға қоңырау шалып, сатушының жағдайдың қауырт екенін түсінуі үшін телефон дауысын қаттыға қояды. Полицей сөзі әйелге әсер етіп, ол ақыры есікті ашады. Сөйтіп банк қызметкері екеуі бөлімшеге қайта оралады. Сол арада олар бірге алаяқтардың нөмірлерін бұғаттатады. Әйел алаяқтардың нұсқауы бойынша телефонына екі зиянды қосымшаны жүктеп үлгеріпті, бірақ оларға тіркелмеген екен.

**Әрқашан жадыда болуы тиіс маңызды нәрсе**

Forte менеджерлері клиенттерге алаяқтардың қармағына түспеу үшін негізгі ережелерді үнемі еске салады. Барлық Қазақстан азаматтары мынаны білгені маңызды:

•	Егер сізге ҰҚК, Бас прокуратура, Ұлттық банк және т. б. ресми орган қызметкерлері қоңырау шалса, әңгімені бірден үзіңіз;
•	AnyDesk, TeamViewer және өзге де осыған ұқсас қосымшаларды жүктемеңіз, өйткені олар телефондар мен компьютерлерге, содан кейін Сіздің жеке ақпаратыңызға, әсіресе қаржылық ақпаратқа қашықтан қол жеткізуге мүмкіндік береді;
•	Беймәлім сілтемелерді баспаңыз, дауыс беруге де қатыспаңыз;
•	Егер жақын адамдарыңыз немесе достарыңыз мессенджерлерден қарызға ақша сұраса, оларға қоңырау шалып, телефон арқылы мұны пысықтап алыңыз, олардың алаяқтар емес екеніне көз жеткізгеніңіз жөн. Көбінесе аккаунттар жиі бұзылады;
•	Телефоныңызға келіп түскен SMS-кодтарды ешкімге, тіпті банк қызметкерлеріне де бермеңіз. Олардың бұл ақпаратты сұрауға құқығы жоқ;
•	 Әрқашан банкке тікелей қоңырау шалыңыз немесе бөлімшеге барыңыз, ақпаратты нақтылау немесе алаңдаушылықтарыңыз бойынша менеджерлер қызметіне батыл жүгіне беріңіз;
•	Алаяқтардың міндеті - адамды мүмкіндігінше қорқытып, дегбірін қашыру, солайша несиені тезірек рәсімдеу немесе депозиттегі ақшаны алу, ақша аударту немесе барлық жеке мәліметтерді бердірту үшін асықтыру, сондықтан олардың ықпалына түсіп қалып жүрмеңіздер.


Миллиондаған теңгелерге арналған оқиғалар, немесе банктер клиенттерді алаяқтардан қорғау үшін қалай әрекет етеді

қағаз ақшаның дәуірі аяқталды ма?

Бүкіл әлемде төлем саласында ауқымды өзгерістер орын алуда. COVID-19 пандемиясы электрондық коммерция мен жанасусыз төлемдерге көшу үдерісін тездете түсті, ал қолма-қол ақша біртіндеп күнделікті қолданыстан шығып жатыр. 

Біздің еліміз бұл трендті белсенді түрде қолдауда. 2020 жылдан бастап қолма-қол ақшасыз транзакциялар көлемі 5,5 есе өсіп, 2024 жылдың 8 айында 100 трлн теңгеге жетті. 2022 және 2023 жылдары жыл сайынғы өсім 40%-тен асты, ал биыл 15%-ке дейін баяулағанына қарамастан, 17%-ке тең орташа әлемдік өсу қарқынына жақындады.

Негізгі үлес, яғни қолма-қол ақшасыз төлемдердің 80% - интернет және мобильді құрылғы арқылы жасалатын төлемдер: 82 трлн теңге сомасына 4,4 млрд транзакция, бір транзакция үшін орташа чек - 18,8 мың теңге. 

Қызықты мәлімет: біріншіден, қолма-қол ақшасыз төлемдердің жалпы көлемі тез өсуде, алайда орташа чек іс жүзінде қалыпты деңгейінде, яғни 2020 жылдың 8 айында 12 174 теңге және 2024 жылдың дәл сондай кезеңінде 12 648 теңге деңгейінде қалуда. Инфляцияны ескерсек, орташа чек нақты мәнде 50%-ке қысқарды, бұл шағын сауда үшін қолма-қол ақшасыз төлемдерді күнделікті пайдаланудың қарқынын көрсетеді. Бұл қазақстандықтардың цифрлық есеп айырысу әдістеріне сеніп, қолма-қол ақшаға қарағанда цифрлық төлемдерді көбірек пайдаланатынын растайды және бұл үрдіс олардың әдеттегі қаржылық мінез-құлқының бір бөлігіне айналуда.

Екіншіден, QR төлемдерінің кеңеюі. 2024 жылдың 8 айында QR транзакцияларының көлемі сомасы бойынша да, саны бойынша да POS-терминалдардан асып түсті. 10,2 трлн теңге сомасына 2,1 млрд QR транзакция, ал POS-терминалдар бойынша - 9,9 трлн теңгеге 1,7 млрд транзакция жүргізілді. Салыстырып қарағанда, өткен жылы QR төлемдері POS-терминалдар арқылы жасалатын төлемдерден 2 есе аз болды.

Ақырында, қолма-қол ақша туралы. Қолма-қол ақшасыз төлемдердің орташа чегі іс жүзінде өзгерген жоқ, ал нақты мәнде тіпті қысқарды десек те болады, дегенмен қолма-қол ақша алу операциялары бойынша кері үрдіс байқалуда: қазақстандықтар ақшаны сирек ала бастады, алайда бір рет алынатын ақшаның сомасы шамамен екі есе өсті - 2020 жылдың 8 айында 51 583 теңге болса, 2024 жылдың дәл сондай кезеңінде 101 707 теңге. 


Қолма-қол ақшасыз төлемдерге көшу

17 қазанда Астанада, **Forte Kulanshi Art Space** галереясында **«She Rug»** көрмесінің ашылуы өтті. Бұл бірегей экспозиция қазақтың ежелгі қолөнері – кілем тоқуды жаңғырту мен сақтауға арналған. Көрмеде шеберлердің Қазақстанның бай мәдени мұрасын бейнелейтін дәстүрлі әрі заманауи жұмыстары ұсынылған. 
 
Экспозицияда Түркістан облысының дарынды әжелері мен жас қолөнершілері қатысатын ShyraQ әлеуметтік жобасы аясында тоқылған кілемдер басты орын алады. Әр жұмыста қазақ тарихының ерекше рәміздері, мәдени құндылықтары, сондай-ақ қолөнершілердің өмірінің бір бөлігі бейнеленген. Сонымен қатар, көрмеде танымал гобелен шеберлері: Әлібай Бапанов, Мәлік Мұқанов, Ботагөз Төлеш, Құндыз Жилыбаева және Мереке Айдаршаның жұмыстарын көруге болады. Әлемдік мәдени мұраның маңызды бөлігі болып табылатын әлемдегі ең көне Пазырық кілемінің жаңғыртылған жәдігеріне ерекше орын берілген. 
 
*«She Rug» көрмесі қазақ халқының мәдени және тарихи мұрасының қайталанбас көрінісі болып табылады. ForteBank ежелгі ұлттық қолөнер – кілем тоқудың дәстүрлерін жаңғырту мен сақтауға бағытталған бұл жобаны мақтанышпен қолдайды. Біз қазақ өнері мен мәдениетінің қадірін түсінетін адамдарды жанданған тарихты және осы таңғажайып кілемдерді тоқыған шеберлердің жылу сыйлайтын туындыларын ерекше сезіммен тамашалау үшін көрмеге келуге шақырамыз» *– деп, **ForteBank Басқарма төрағасы Бекжан Пірматов көрмені тамашалауға шақырды**.
 
**Жобаның негізін қалаушы Сандуғаш Бейсенбекова: ***«Кілем функционалды тұрмыстық зат бола тұра, қазақ мәдениетінде шеберлікті, бірегейлікті және уақыт ағынын бейнелейтін терең мәнге ие. Бұл көрме дәстүр мен авангард стилін үйлестіре отырып, кілемді күнделікті көзге үйреншікті қалпынан бейнелеу өнерінің нысанына айналдырады». *
 
«She Rug» көрмесі қазақтың кілем тоқу өнерінің көркем құндылығын көрсетіп қана қоймай, сонымен қатар оның маңызды әлеуметтік миссиясына, яғни ауылда тұратын әйелдерге табыс табу және ежелгі қолөнерді жас ұрпаққа тапсыру мүмкіндігін ұсынуға ерекше көңіл бөледі. Көрменің кейбір экспонаттарын сатып алу мүмкіндігі бар.
 
*Астана қаласы, Достық көшесі, 8/1, ForteBank мекенжайында орналасқан «She Rug» көрмесіне 2024 жылғы 17 қазаннан бастап 8 қарашаға дейінгі кезеңде келулеріңізге болады. Кіру тегін. *

Новости

Объявления