Дағдарыс кезінде бизнес қалай дамиды: Dalatex фабрикасының тәжірибесі
Компанияның бизнесі «Даму» қорымен және ForteBank-пен ынтымақтастықтың арқасында өркендей бастады
05.01.2025 г.
Қазақстандағы жеңіл өнеркәсіп импортқа ең сезімтал салалардың бірі болып табылады. Сонымен қатар, шикізат пен керек-жарақтардың (фурнитура) тапшылығы, сондай-ақ отандық құрал-жабдықтардың жетіспеушілігі бұл сала үшін күрделі проблема. Ұлттық статистика бюросының мәліметі бойынша, еліміздің өңдеуші өнеркәсіп құрылымындағы жеңіл өнеркәсіптің үлесі небәрі 0,8 процентті құрайды. Бұл салада Қазақстанда тоқыма және тігін өндірісімен айналысатын 1400-ге жуық кәсіпорын бар.
Сондай компаниялардың бірі – Қызылордадағы Dalatex. Дильмухамед Абизовтың бұл бизнесі 2010 жылға дейін жергілікті нарықта киім-кешек сатумен айналысқан. Ол Түркиядан тауар сатып алып, өнімнің сапасын тексеру үшін жергілікті өндіріс орындарына жиі баратын. Бұл сапарлар мен сатып алулар біртіндеп Абизовтың Қазақстанда жеке киім өндірісін құру идеясын қалыптастырды.
2016 жылы Абизов Түркиядан құрал-жабдықтар сатып алып, Қызылордаға әкелді және 15 адамды жұмысқа қабылдап, шетелден келген мамандардың көмегімен оларды оқытты. Бұл қуаттылығы тәулігіне 150 дана болатын ерлер жейделерінің өндірісін іске қосуға негіз болды.
- «Бастамасы оңай болмады. Әсіресе көрші елдердің, мәселен, сол кезде экономикасын ырықтандыру қарқынды жүріп жатқан Өзбекстанның арзан тауарларымен бәсекелесу қиын болды. Қазақстанда өндіріс пен кәсіпкерлерді қолдау құралдары енді ғана пайда бола бастаған еді», — деп кәсіпкер естеліктерімен бөлісті.
2020 жылы пандемия басталғанда көптеген қазақстандық кәсіпорындар қиындықтарға тап болды, ал Dalatex үшін «алтын» кезеңге айналды. Шекаралардың жабылуы компанияның ішкі нарыққа назар аударып, шикізат жеткізушілерін табуына және тендермен айналысуына мүмкіндік берді. Нәтижесінде кәсіпорын ірі тапсырыстармен және келісімшарттармен жұмыс істей бастады. Бүгінгі күні Dalatex өз өніміндеріндегі құрамның қазақстандық үлесін 90%-ге жеткізу міндетін алға қойып отыр.
Қазіргі Dalatex — бұл ерлер, әйелдер және балалар жейделерін, арнаулы жұмыс киімдері мен формаларды шығаратын толық циклді заманауи кәсіпорын. Фабрикада күн сайын 650 жейде мен 200 арнаулы жұмыс киімінің жиынтығы шығарылады. Штатта мүмкіндігі шектеулі қызметкерлерді қоса алғанда 110 адам жұмыс істейді. Компания мамандарды оқыту және өндірістік процестерді жетілдіру үшін шетелдік мамандарды белсенді түрде шақырып отырады.
Кәсіпорынның өркендеп келе жатқаны анық. Компанияның клиенттері ішінде «Самұрық-Қазына» АҚ, «Қазақтелеком» АҚ сияқты ірі корпорациялар және мұнай компаниялары бар. Кәсіпорын Ресейге арнайы жұмыс киімдерін жеткізіп тұрады және мәскеулік фирмалардың біріне бұйымдар тігеді.
«Өзімізге және өндіріс көлеміне деген сенімділік компаниямыздың кеңейе түсуіне мүмкіндік берді. Біз бұрын мерекелік зал ретінде пайдаланылған жаңа орынжайды сатып алдық», — деп баяндады Абизов.
Компания өсу жоспарларын жүзеге асыру үшін «Даму» қорының ForteBank арқылы ұсынған қолдау құралдарын пайдаланды. 2021 жылы Кәсіпкерлікті дамыту жөніндегі ұлттық жоба іске қосылды, оның аясында «Даму» қоры проценттік мөлшерлемені субсидиялаумен кредит береді, бұл бизнеске жүктелетін қаржылық жүктемені айтарлықтай азайтады.
«Субсидиялауды пайдалана отырып, компаниямыз өндіріс қуатын кеңейту үшін 270 млн теңге мөлшерінде қарыз алды. Ақшаны алу ғана емес, оның қалай жүзеге асатыны да маңызды, бұл жағынан біз әрдайым ForteBank-ке сенім артамыз. Банк сапалы кеңес береді және жылдам шешімдерді ұсынады», — деп атап өтті Дильмухамед Абизов.
Мемлекет қолдауының, ірі банкпен серіктестік пен ұзақ мерзімді келісімшарттардың арқасында Dalatex болашаққа сенімді түрде жоспар құрады. Компания қысқы киім өндірісін жолға қойып, Ресей нарығында кең өріс алуға дайындалуда.